YERALTI ve ANARŞİ
CAN BAŞKENT
Yeraltında hep bir anarkik yan sezmişimdir. Yeraltı; ilişkileriyle, üretimleriyle, dağıtımıyla, kazan(ama)ma biçimiyle, anarkinin müzik (genel anlamda sanat) ütopyasını gerçekleştirir gibi görünüyor. Nedir bana göre anarşinin sanat ütopyası? Özgür üretim, özgür paylaşım ve efendisiz dağıtım. Yeraltında kimse kimseye, "neden yaptım?" ya da "neden ucuz satıyosun, biraz para kazansana" demez. Bunlar ve diğer tüm sistem dışı eylemlerdir yeraltı gündemini var eden. Bazı uç örnekler geliyor aklıma.. En tanınmışı, Rage Against the Machine (Sisteme Karşı Öfke manasında)..Adamlar gayet sert ve politik sözlü şarkılar yapıyor ve muhalif kimlikleri var. Mexico City'de Zapatistaları anarak, Zapatista liderinin video konferansını izleterek stadyum konserleri yapmak gibi eylemleri var. Web sitelerinde muhalif grupları duyurmayı da ekleyebiliriz buna sanırım. Fakat, öte yandan, SONY şirketine bağlılar. Günümüzün sistemine kapitalizme karşı olup, SONY'den albüm çıkarıyorlar. İlk bakışta garip görünüyor, değil mi? Grubun dediklerine bakınız (ROLL, Ocak2000'den): "Bu soru (niye SONY) gerzek rock gazetecilerinden geliyor.(...) Her şeyde olduğu gibi, bunda da taktik diye bir şey var. Politik idealleri olan bir grup için iki şey söz konusu: Ya kafanı kuma gömüp 45'liklerini kamyonun arkasına yükleyip orda burda satacaksın ve 'ne kadar temizim' diye gururlanacaksın; ya da dünyaya angaje olacaksın ve hakiki bir dönüşümün gerçekleşmesine etkide ve katkıda bulunmak için mümkün olan en iyi stratejiyi kuracaksın. Bir kere bizim yaptığımız işin bir öncesi, selefi yok. Büyük firmaların etiketi altında 9 milyon plak satan devrimci rock grupları için hazırlanmış bir yol haritası yok. 'Onların yolundan gidiyoruz' diyebileceğimiz kimse yok, dolayısıyla kendi yolumuzu kendimiz bulmak zorundayız. Bir de şunu sormak gerekiyor: Diyelim bir yazarsınız ve siyasi konularda yazıyor, düzen karşıtı fikirler savunuyorsunuz. Kitaplarınızın insanların kitap aldıkları yerlerde satılmasını mı istemez misiniz? Yoksa kitaplarınızı el yazısıyla mı yazarsınız?"
Önemli ve asıl olan ruh bence... Ister SONY'den çıkarın, ister Nuclear Blast'tan, ya da kendi paranızla basın; sağlam bir karaktere sahip değilseniz, hepsi hikaye. Artık etikete değil, kana bakmalı..
Bana göre, günümüzde var olan metaları (teknoloji, para..) belirli bir yöntemle kullanmalı. 30 Kasım 99 Seattle olaylarının arkasında internet iletişimi yatar. RATM'nin söylediği gibi, kafayı kuma gömmenin değil, düşmandan daha iyi olabilmenin devri.
"It has to start somewhere
It has to start sometime
What better place than here
What better time than now
All hell can't stop us now"
'guerilla radio' şarkısından